Tüketici, bir mal veya hizmete ihtiyaç duyan ve bunu satın alma gücü olan potansiyel alıcıdır. Tüketici davranışları oldukça kompleks, aynı zamanda dinamik bir süreçtir. Tüketicilerin neyi, nereden, ne zaman, nasıl ve niçin satın aldıklarını açıklamaya çalışır.
Sosyal medya hem tüketiciler arasındaki etkileşimi arttırmakta hem de işletmeler ile tüketiciler arasındaki etkileşimi kolaylaştırmaktadır. Bu sayede tüketici davranışları da kolayca etkilenebilmektedir.
İşletmelerin tüketicilere yaklaşımları ve iletişimde kullandıkları araçlar sosyal medya ile büyük ölçüde değişmiş ve pazarlama stratejilerinde sosyal medya pazarlaması önemli bir yer almıştır.
Sosyal medya pazarlaması “markalarla tüketiciler arasında kişisel bir kanal, sosyal etkileşim ve kullanıcı odaklı değerler ağı oluşturularak kurulan bağ” olarak tanımlanmaktadır. Bir firmanın sunduğu ürünleri ya da hizmetleri pazarlayabilmeleri için tüketicileri ikna etmek amacıyla sosyal medyanın kullanılması için yapılan çabalar bütünüdür. Firmanın etkisini, ününü ve markasını mevcut ve potansiyel müşterileri arasında güçlendirmek için sosyal ağlarda yürüttüğü stratejik ve metodolojik süreçtir. Sosyal medya pazarlaması, işletmelere potansiyel tüketicilerle iletişim kurma, samimiyet duygusunu güçlendirme ve önemli ilişkilerin geliştirilmesi için bir fırsat sunmaktadır. Eğer bir firma sosyal ağlarda samimi tavır sergileyebiliyorsa pek çok kişi tarafından daha çok dikkat çekmektedir.
Tüketicileri sosyal medyadan bilgi almaya yönlendiren ve internet üzerinden alışveriş yapmalarına sebep olan temel unsurlar; zamandan tasarruf etmek, en uygun fiyata ulaşmak, istek ve ihtiyacı doğrultusunda kendisine en uygun ürünü bulmaktır. Bununla birlikte online alışverişin tüketiciler açısından geleneksel alışveriş ortamlarında karşılaşılabilecek mağaza kalabalığı ile kuyrukta bekleme gibi problemler yaşanmaması, saat kısıtının olmaması, alışveriş esnasında rahatlık ve kolaylık yaşanması ve geniş bir ürün yelpazesi ile karşılaşılması gibi birçok avantajları da vardır. Geleneksel alışverişte ürünü ya da hizmeti ödemesini yaparak satın alan tüketici sorumluluk altına girerken, online alışverişte satın alma işleminin tamamlanmasına kadar her aşamada ve satın aldıktan sonra belirtilen süre içerisinde ürünü çok rahatlıkla iade şansına sahiptir.
Son yıllarda yapılan pek çok araştırma sosyal medyanın tüketicilerin gıda ürünleri satın alma sürecini eğilimini ve tercihlerini çeşitli şekillerde etkilediği ifade etmektedir. Tüketicilerin satın alacakları gıda ürünlerine karar verirken geçmişe göre daha fazla etkili oldukları ve diğer tüketicileri etkileme yeteneklerinin de daha fazla olduğu vurgulanmıştır. Bu araştırmaya göre, sosyal ağların ve dijital araçların kullanımının artmasıyla, tüketiciler giderek artan şekilde nerede, nasıl ve ne zaman ürün elde edeceklerini kendileri belirlemektedir. Böylece tüketiciler daha kişisel hizmetler talep etmekte, tüketecekleri malların ve hizmetlerin özelliklerini belirleme şansına sahip olmayı istemektedir. Sosyal medya sayesinde tüketiciler düşüncelerini deneyimlerini paylaşarak tüketimlerini şekillendirmekte geleneksel yöntemleri terk etmektedir.
Sosyal medya tüketicilerin beslenme alışkanlıklarını belirlemede önemli bir unsur haline gelmiştir. Sosyal medyanın yaygınlaşmasından önce ekonomik ve yüksek fayda sağlayan ürünler tercih edilirken, bugün, eğlence, farklı deneyimler edinme, kalite, çeşitlilik ve tüketici memnuniyeti ön plana çıkmıştır. Sosyal medya tüketicilere sadece görüntüler ve hikayeler ile duyusal deneyimleri hayal etme ve gıda hafızasının yeniden oluşturulması için bir çevre imkânı sunmaktadır. Aynı zamanda yeni gıdalara daha kısa zamanda ulaşabilme imkânı sunmakta, özelliklerinin daha ayrıntılı ve yakından tanıma fırsatı sunarak arzulanan bir hale getirmektedir.
Yoğun rekabetçi ortamın söz konusu olduğu, dijitalleşmenin ilk sıralarda hedef halini aldığı, gelenekselliğin yerini, neredeyse internetin gücüne bıraktığı ve sanal ortamda takipçilerin birer mevcut ve potansiyel tüketici sıfatı taşıdığı günümüz dünyasında sosyal medyanın liderliği ve tüketici davranışlarına olan etkileri tartışılmazdır. Gelişen ve her geçen gün yenilenen teknoloji sayesinde sosyal medya, kullandığı araçlar ve reklamlar vasıtasıyla bir taraftan işletmelerin yeni pazarlama silahı haline gelirken diğer yandan zaman ve yer ayrımı olmaksızın kişilerin her an birbiriyle iletişim ve etkileşimde olduğu bir alan olmasıyla potansiyel tüketici yaratılan bir mecraya dönüşmüştür. İnsanların birbiriyle kurduğu iletişim kadar, işletmeler ile de hızlı ve doğrudan temasa geçme fırsatını sunması sosyal medyayı tüketici gözünde de ciddi anlamda etkilemeyi başarmıştır. Nitekim ucuz, eğlenceli, kolay erişilebilir, interaktif olan sosyal medyanın bu avantajları sayesinde tüketicilerin satın alma davranışlarına önemli ölçüde etki ettiği yadsınamaz bir gerçektir.