Fonksiyonel gıdalar, günlük diyette tüketilen, yeterli besin ögelerinin yanı sıra değişik etkenlerle hastalık oluşum riskini azaltan, vücuda fizyolojik katkı sağlayan gıdalardır. Bir gıdanın fonksiyonel gıda olarak tanımlanabilmesi için insan vücuduna katkılarının kanıtlanmış olması gerekmektedir. FAO (Food and Agriculture Organization) tarafından 2007 yılında yapılan tanıma göre: fonksiyonel gıdalar, konvansiyonel gıdalara (içecek, gıda matrisi) benzer görünmeli, temel besleyici fonksiyonlarına ek olarak biyolojik açıdan aktif, kronik hastalıkların riskini azaltma potansiyeli bulunan ve günlük beslenmenin bir parçası olarak tüketilebilen gıdalar olarak tanımlanmaktadır.
Endüstri, üniversite ve devlet temsilcilerinin yer aldığı ortak bir zemin olan ILSI Europe (International Life Sciences Institute-Uluslararası Yaşam Bilimleri Enstitüsü) tarafından benimsenen tanım: Bir gıda ürününün, beslenmeye yönelik uygun niteliklerinin yanı sıra, vücudun bir ya da daha fazla hedef işlevini daha sağlıklı ve iyi duruma getirmek ve/veya hastalık riskini azaltmak yoluyla yararlı yönde etkilediği ikna edici bir şekilde ortaya koyulabilirse, o gıda ürünü fonksiyonel olarak nitelendirilebilir.
Uluslararası Gıda Bilgi Konseyi Vakfı‘nın (International Food Information Council Foundation–IFIC) tanımı ise çok daha geniş bir bakış açısıyla: Temel beslenme gereksinimlerinin ötesinde yarar sağlayan gıda ve içeceklerdir.
Goldenberg ise (1994:3): Besleyici değerine ilave olarak bir bireyin sağlığında, fiziksel performansında veya ruhsal durumunda olumlu etkiye sahip olan gıda veya gıda bileşeni şeklinde bir tanım getirmiştir.
Fonksiyonel gıdalar normal bir gıda biçiminde tüketilebilir. Sağlığa faydalı bir bileşen eklenmiş bir gıda olabilir. Fonksiyonel gıdalar işlevsel olarak, diyet lifi, kolesterol düşürücü, vitamin ve mineralce zenginleştirilmiş, antioksidanlar, fitokimyasallar ve şifalı bitkiler olarak gruplandırılabilir.
Gıdaların, özel amaçlara yönelik olarak vitamin, mineral, yağ asidi, antioksidanlar vs gibi yönlerden zenginleştirilmesi ve içeriğinin güçlendirilmesi fonksiyonel gıdaların temel yöntemidir. Probiyotikler, prebiyotikler, omega-3, vitaminler ve mineraller, beta-glukan, beta keratin, likopen vb. içerikler fonksiyonel gıdalarda kullanılan içeriklerden sadece bazılarıdır.
Fonksiyonel gıdaların insan fizyolojisi üzerinde etili olduğu bilinmektedir. Bunlar:
• Erken gelişim ve büyüme,
• Basit metabolik işlemlerin düzenlenmesi,
• Oksidatif strese karşı savunma,
• Kardiyovasküler fizyoloji,
• Gastrointestinal fizyoloji,
• Bilişsel ve ruhsal sağlık,
• Fiziksel performans ve zindelik.

Fonksiyonel gıda ürünlerinin tüketiciler tarafından tercih edilmeye başlanmasının en önemli nedenlerinden biri beslenme alışkanlıklarını değiştirmeden daha sağlıklı ürünlere yönelmelerine yardımcı olmasıdır.